Tıptaki adı Enürezis olan altını ıslatmak çocuklarda sıkça karşılaşılan bir durumdur. Çocuklarda Alt ıslatma durumları çocukluk çağında belli bir yaşa kadar devam ederken, bazı durumlarda ise hayat boyu devam edebilir.
Alt ıslatma davranışı bazı çocuklarda belli bir yaşa kadar gece veya gündüz uykuda veya gündüz herhangi bir etkinlik sırasında meydana gelebilir. İdrarın tamamını veya bir kısmını ( damlama şeklinde ) kaçırma şeklinde olabilir. İdrar kaçırma davranışı sağlıklı basit bir sorun gibi görülse de ailelerin ve çocuğun günlük hayatını ve yaşam kalitesini önemli oranda etkileyen bir problemdir.
5 yaşındaki çocukların yaklaşık % 20’si yatağını ıslatmaktadır. Gece idrar kaçırma gündüze göre 3 kat daha sıktır.
Amerikan Psikiyatri Birliği ( APA – DSM-V ) ve Dünya Sağlık Örgütünün (WHO – ICD) tanımlamalarına göre 5 yaşından sonra en az 3 ay boyunca ve en az haftada 2 kez ortaya çıkması idrar kaçırma olarak tanımlanır.
Çocuklarda idrar kaçırmanın genetik nedenlerden psikolojik sorunlara kadar bir çok nedeni bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır;
-Genetik faktörler. (Aile fertlerinde daha önce benzer duruma rastlanmış olması)
-İdrar torbasının yeterince büyümemiş olması,
-İdrar yolu enfeksiyonu,
-Üratranın tıkanıklığı,
-Uykunun derin olması ve çocuğun mesanesinin dolması nedeniyle beyne giden habere rağmen uyanamaması
-Gece böbreklerin idrar oluşturmasını azaltan “Vazopressin” isimli hormonun, bu çocuklarda yeterince ve zamanında salgılanmaması
-Çocukların hayatlarında ani gelişimlerin neden olduğu psikolojik nedenler.
Çocuklarda alt ıslatma durumlarında çocuk ürolojisi doktoruna başvurulması gerekmektedir.
Erken yaşlardaki çocuklardaki şikayetler eğer çocuğun ve ailesinin hayat kalitesini bozacak düzeyde değilse bu durumun büyüdükçe geçebileceği düşünülerek tedavi bir müddet ertelenebilir. Ancak bu aşamada ailenin çocuğa destek olması oldukça önemlidir.
Tedavide ilk olarak destekleyici tedavi ile başlanır. Çocuğa ve aileye problemin tanımlanması ve ayrıntılı bilgi verilmesi tedavinin başarısında büyük rol oynar. Akşamları sıvı alımları kısıtlanır. Yatmadan önce kola, kafein içeren içecekler, çay, kalsiyum içeren yiyecekler ve tuzlu gıdalar yasaklanır. Uzun süre televizyon seyretme ve bilgisayar oyunlarına engel olunmalıdır. Evde ve okulda 2 saatte bir düzenli olarak işemesi sağlanmalıdır. Yatmadan önce mutlaka tuvalete gidilmeli yattıktan iki saat sonra çocuk uyandırılmalıdır.
İkinci tedavi yöntemi de alarm tedavisi de Çocuk idrar damlattığında alarm çalarak çocuğun uyanmasını sağlar. Başarı şansı %65-75 oranındadır.
Üçüncü tedavi yöntemi de ilaç tedavisidir. Alt ıslatma tedavisinde desmopresin, trisiklik antidepresanlar , antikolinerjik ilaçlar kullanılır.
Dördüncü tedavi yöntemi ise psikoterapi yöntemidir. Alt ıslatma psikolojik sorunlardan kaynaklanıyorsa veya kendisi psikolojik ve sosyal sorunlara neden olmuşsa psikoterapi yöntemi oldukça etkilidir.